Crkva Agios Dimitrios (selo Teologos)

GPS: 40.65902460852209N  24.691461324691772E

Na ikonostasu su prikazani prizori iz Starog i Novog zaveta

Crkva Agios Dimitrios (Άγιος Δημήτριος) se nalazi u blizini centralnog trga u planinskom selu Teologos. Izgrađena je 1803. i izvrstan je primer tasoske arhitekture. U unutrašnjosti možete da vidite jedinstveni ikonostas rezbaren u drvetu za koji je monah Ignatios Filotitis dao 18 godina svog života kako bi ga završio. Prikazuje prizore iz Starog i Novog zaveta.

Istorijom bogato selo Teologos (Θεολόγος) je smešteno na 220 metara nadmorske visine, u planinama Tasosa. Nalazi se između sela Kastro i Kinira, 51,5 km južno od Limenasa (ako idete zapadnom obalom) i 60,5 km ako idete istočnom i svega 10 kilometara severoistočno od Potosa. Jedno je od najstarijih sela na Tasosu, izgrađeno je na prelepom mestu, usprkos činjenici da je na stenovitom kamenom tlu koje izgleda ružno na prvi pogled. U stvari, nakon velikog požara 1989. (i erozije tla uzrokovanog intenzivnim kišama naredne zime), područje je ostalo bez svih borova koji su ga pokrivali. Srećom, obilje vode garantuje da će se priroda ponovo roditi i dati Teologosu stari sjaj i lepotu.

Selo Teologos, nekada ekonomski i politički centar Tasosa

Nekada je bio glavno trgovačko mesto na Tasosu i sedište vlade tokom turske okupacije od 1455. do 1813. i kasnije egipatske vladavine između 1813. i 1902. Postojalo je i u vizantijsko doba tokom koga je dobilo ime, ali takođe čuva ostatke prošlosti daleko pre toga. Istorija Teologosa počinje u antičkom periodu. Naselje i nekropola su otkriveni u delu između Potosa i Teologosa i potiču iz perioda pre naseljavanja osvajača sa Parosa na ostrvo (pre 8. veka). Teologos je sve do prošlog veka bio najvažnije selo na ostrvu i ekonomski i politički centar Tasosa. Nakon oslobođenja, okolnosti su se promenile, pirati više nisu pretnja, masovni turizam cveta i Teologos gubi značaj i primat.

Teologos je tradicionalno selo koje i dalje čuva tradiciju i kulturu iz prošlosti. Kada dolazite na Tasos, Teologos mora da bude na spisku mesta za posetiti. Osećaćete se kao da ste zagazili nazad u prošlost. Kuće su u tradicionalnom makedonskom stilu, sa šarmantnom arhitekturom i krovovima od kamena.

Gledajući stare kuće i zgrade shvatate jednostavnost života ljudi koji su živeli ovde stotinama godina. Kako je bilo bogato selo njegovi stanovnici su gradili fenomenalne kuće jedinstvene arhitekture. Takav je na primer letnjikovac Eleni Tziate, imanje Vasilisa Vasilikosa i vila Ksatzigiorgia u kojoj je smešten klub kulture. Tokom poslednjih godina, mnoge seoske kuće koje vlasnici nisu mogli da obnove zbog te odluke, prodate su strancima, uglavnom Nemcima i Englezima.

Teologos je nekada bio glavno trgovačko mesto na Tasosu i sedište vlade tokom turske okupacije od 1455. do 1813. i kasnije egipatske vladavine između 1813. i 1902.

Kameni most u selu Teologos

Ovo je jedinstveno i vrlo slikovito mesto koje je grčka vlada proglasila klasičnim (tradicionalnim) naseljem 1979. godine, bez obzira na intenzivne proteste stanovnika, što ograničava izgradnju i rekonstrukciju svih novih i postojećih kuća i građevina na određene standarde i kriterijume kako bi se sačuvale istorijske i kulturne vrednosti naselja. Muzej folklora, vodenica, desetine zgrada izuzetne arhitektonske vrednosti, seoske crkve, kameni most koji je jedini takve vrste na Tasosu, svetilišta, sve u kombinaciji s lepotom i prirodnim okruženjem će Vas sigurno očarati pa ako poželite možete i ostati jer postoje sobe za izdavanje a ujutru kad ustanete možete popiti grčku kaficu u nekom od tradicionalnih kafića.

Iako je Teologos danas mnogo manje značajan nego što je bio pre, ovde je i dalje sedište lokalne samouprave za južni deo ostrva i predstavlja sela Teologos, Potos, Pefkari, Psili Amos, Astris, Aliki i Kinira.

Takođe, mnoge od najlepših plaža ostrva se nalaze u ovom području koje ima oko 2.000 stanovnika od kojih tokom leta većina radi u turizmu. Zimi su zauzeti berbom maslina, proizvodnjom proizvoda od maslina, vina, uza, cipura, želea i džemova, poslastica, meda i proizvoda od meda, ručno rađenih proizvoda i ribolovom. Za razliku od ostalih planinskih sela Teologos je ostao živ i sa mnogo stanovnika.

Teologos

Obavezno klopajte u nekoj od lokalnih taverni u selu. Uživaćete u tradicionalnoj grčkoj kuhinji u najboljem izdanju. Većina taverni u Teologosu pravi samo hranu i koristi začine koji se uzgajaju u Teologosu, od jagnjetine sa ražnja do povrća. Sve to potiče odavde. Uživajte u lokalnim crvenim i belim vinima, uzu i cipuru uz obrok. Sve sveže, sa seoskih farmi i bašti. Najpoznatije jelo je koza sa ražnja.

U centru sela možete videti letnjikovac starog poglavice Hatzigeorgisa, čudesan kompleks zgrada koji je sada muzej.

Svake godine se organizuje replika tradicionalnog venčanja i svi koji su uključeni su odeveni u tradicionalnu odeću iz tog razdoblja. Tu su tradicionalne igre i još mnogo toga za videti i doživeti.

Postoje male trgovine koje prodaju masline, maslinovo ulje, začinjeno maslinovo ulje, srodne proizvode, vina, uzo, cipuro, žele i marmelade, poslastice, med i proizvode od meda te ručno izrađene proizvode koji su proizvedeni u Teologosu. Neke od tih proizvoda ćete naći samo u Teologosu i nigde drugde.

Svi su pokavani u unikatne flaše i tegle koje ih čine jednako lepim na izgled kao što su dobri za konzumirati. Žene iz Teologosa su poznate po spravljanju slatkiša “karidaki” (orasi umočeni u sirup).

Oko sela postoje stotine staza za pešačenje i planinarenje. Područje obiluje šumama, klancima, izvorima i kamenim spomen-obeležjima iz prošlosti. Putevi za ceo jug ostrva počinju iz sela. Isto tako, iz svakog naselja na jugu postoji put za Teologos.