Panagia i Skala Panagia (Golden Beach)

GPS: 40.73088490267309N  24.72798228263855E – Panagia

GPS: 40.73053530631361N  24.760501384735107E – Skala Panagia

Panagia je možda i najlepše selo na Tasosu

Panagia (Παναγία) je tradicionalno selo sa bogatom istorijom i jedno od najbogatijih i najznačajnijih na Tasosu. Od Limenasa je udaljeno 8 kilometara. Ubrzo nakon Grčkog rata za nezavisnot 1821. godine, selo je postalo glavni grad Tasosa i u to vreme je kovalo svoj vlastiti novac. Nalazi se na prelepom mestu, među zelenilom i bogato je vodom a njegov položaj ga čini nevidljivim s otvorenog mora. Većina kuća u selu je tradicionalno građena, s natkrivenim balkonima i unutrašnjošću ukrašenom drvetom. Selo je staro oko 300 godina.

Tipično za ovo naselje su uglavnom kaldrmisane uske ulice koje se uvijaju kroz selo, mnoge široke taman toliko da prođe motor i male bele kuće sa pomenutim malim balkonima. Kada su građene, automobili nisu postojali tako da su ograničeni na mali broj centralnih ulica koje su izgrađene u novijem periodu. Na ulazu u selo postoji parking pa je najbolje tu ostaviti auto i pešaka proći kroz mesto. To je ujedno i najbolji način da se upozna i oseti Panagia koja je možda i najlepše selo na celom Tasosu. Takav utisak ostavlja na mnoge turiste da se neki odlučuju i za kupovinu kuće kako bi po par meseci uživali u načinu života koji ovo selo pruža.

Panagia (Παναγία) je tradicionalno selo sa bogatom istorijom i jedno od najbogatijih, najlepših i najznačajnijih na Tasosu.

Selo je dobilo ime po crkvi Panagia

Uske bočne uličice se zrakasto šire iz centra mesta i pune su radnjica sa suvenirima. Selo je poznato i po dobrim tavernama sa ukusnom hranom. Naš izbor i preporuka je jagnjetina mada ni drugo ne zaostaje. U centru sela je mali bunar s vrlo bistrom vodom koja dolazi direktno sa planine. Panagia ima oko 900 stanovnika. Iz Limenasa često tokom dana kreće autobus za selo, a moguće je doći autobusom i iz drugih sela na ostrvu.

Današnje ime je dobilo najverovatnije 1832. (ne zna se tačno) po crkvi Panagia (Bogorodica) dok se u vizantijsko doba zvalo Anastasion. Oba imena kao i mnoge crkvice u i oko sela pokazuju pobožnost i jaka verska osećanja meštana. Svakog 15. avgusta, na Veliku Gospojinu koja je jedan od najvažnijih praznika u godini za grčke pravoslavne vernike, organizuje se fešta na ulicama u čast Panagie (Bogorodice). Glavni put koji ide u i iz Panagie je zatvoren s obe strane jer je selo puno meštana i turista koji slave ovaj praznik zajedno. 1. novembra uveče, na Dan svih svetih, žene u selu pripremaju kurbani, tradicionalno jelo od mesa sa pšenicom ili testeninom. Spremaju ga u crkvenoj porti a zatim dele svima koji žele da probaju posle službe. Dan svih svetih je takođe važan praznik za grčku pravoslavnu crkvu jer je to dan kada se obeležavaju svi sveti, poznati i nepoznati.

Most ljubavi je jedna od turističkih atrakcija sela

Ime je dobilo najverovatnije 1832. (ne zna se tačno) po crkvi Panagia (Bogorodica). Svakog 15. avgusta, na Veliku Gospojinu koja je jedan od najvažnijih praznika u godini za grčke pravoslavne vernike, organizuje se fešta na ulicama u čast Panagie (Bogorodice).

Svake godine, prvog dana posta, poznatog kao Čisti ponedeljak ili “Katari Deftera”, održava se veliki festival. Ljudi se okupljaju, mnogi u kostimima i jedu, piju i igraju dok čekaju početak parade. Vino je besplatno a hrana je dostupna po vrlo niskim cenama. Parada počinje oko 14:00 i traje oko sat i po.

Postoji mnogo izvora i potočića koji izviru na planini Ipsarion sa koje se spuštaju i teku kroz selo kanalima. Voda je vrlo hladna i vrlo čista, odlična za utoliti žeđ u toplim letnjim danima. Izvor ljubavi je najpoznatiji od svih i nalazi se ispod velike crkve. Predstavlja jednu od turističkih atrakcija sela zajedno sa Mostom ljubavi koji se nalazi odmah pored. Još jedna atrakcija je i drvo koje ima rupu u obliku srca. Arhitektonski stil je ovde daleko drugačiji nego u ostalim naseljima na Tasosu.

Šetnja selom je nezaboravna te ga nemojte preskočiti na putu za plažu Golden Beach

Postoji mnogo izvora i potočića koji izviru na planini Ipsarion sa koje se spuštaju i teku kroz selo kanalima. Izvor ljubavi je najpoznatiji od svih i nalazi se ispod velike crkve. Predstavlja jednu od turističkih atrakcija sela zajedno sa Mostom ljubavi koji se nalazi odmah pored. Još jedna atrakcija je i drvo koje ima rupu u obliku srca. Arhitektonski stil je ovde daleko drugačiji nego u ostalim naseljima na Tasosu.

Centralni seoski trg je u senci ogromnog platana kao i mnoge taverne koje služe vrlo ukusno pečeno meso i kontosuvli te trgovine koje prodaju poznate lokalne kuvane poslastice kao što su karidaki (orah), siko (smokva), domataki (paradajz) i kolokitaki (tikva). Ne propustite da probate lokalni cipuro koji se pravi u tradicionalnim kazanima rakokazana. Na 15 minuta (hoda) se nalazi tzv. Drakotripa (Zmajeva rupa), tajanstvena pećina sa stalagmitima i stalaktitima.  Hotele i sobe za izdavanje ćete takođe naći. Prelepa peščana plaža Hrisi Amudia (zlatna obala) je udaljena od sela manje od 5 km. Iz sela postoji pešačka staza do najvišeg vrha na Tasosu (Ipsarion, 1204 m.n.v.).

Panagia je jedno od planinskih sela koje ima sreće da se nalazi na glavnom putu te je uspelo da ostane živo tokom cele godine i da zadrži stanovništvo. U vizantijsko doba se zvalo Anastasion i život sela se odvija oko crkve koja je sagrađena od antičkog kamena. Obilje tekuće vode, platana i oraha te jedanaest svetilišta je karakteristika sela koje je zadržalo karakter i sačuvalo istoriju usprkos privrednom razvoju, uglavnom zbog stanovnika koji su posvećeni negovanju tradicije i lokalnih običaja.

Najpoznatije crkve u selu su Sv. Atanasios, sagrađena 1818., Sv. Konstantinu i Elenis, Sv. Haralampus, izgrađena 1820., Sv. Joani Teologu iz 1825., Sv. Panteleimon, Sv. Georgiu iz 1830. i crkva Bogorodice, sagrađena 1845. koja je od posebnog značaja i direktno je povezana s društvenim životom sela. Nažalost, tačan datum izgradnje crkve je nepoznat. No, sudeći prema činjenici da je mesto dobilo ime po njoj, mora da je sagrađena pre 1821., godine početka Grčke revolucije.

Postoji mnogo izvora i potočića koji izviru na planini Ipsarion sa koje se spuštaju i teku kroz selo kanalima.

U 18. veku, stanovnici drevnog grada Tasosa (danas Limenas) bili su prisiljeni da zbog gusarskih napada beže prema unutrašnjosti ostrva i da se nasele u selu Panagia, dok je ostatak stanovnika u selo došao 1770. kada je stigla ruska flota. Tada je broj stanovnika dramatično porastao i stvorila se potreba za većom crkvom.

Izgradnja je započeta 1831. godine pod nadzorom zidara iz grada Kastoria koji su savršeno znali arhitekturu hramova. Sredstva za početak gradnje su dali Sotirios Avgustis, Avgerinos i Ksatzis Konstantinos čiji se nadgrobni spomenici nalaze u crkvenoj porti. Kako novac nije bilo dovoljan za završetak tako impozantnog hrama, zatražili su pomoć sa Svete gore. Manastir koji je pomogao je bio Vatopediu koji je bio najbogatiji. 1881. je završena nova drvena konstrukcija, umetnički ukrašena od strane majstora iz Volosa. Zidari su dali crkvi mnoge karakteristike vizantijskih crkava u Kastoria. Kupola je osmougaona, dužine 27,5, širine 18,6 i visine 18 metara.

Zidovi su građeni od mermernih ploča iz okoline Panagie. Takođe je vredno napomenuti da su korišćene mermerne ploče iz ruševina antičkih hramova Tasosa. Arhitektonski uzorak hrama je bazilika s kupolom, s tri unutrašnja krila. Desno i levo od narteksa postoje dve male prostorije pod nazivom “grigitika” koje predstavljaju prostorije za starije žene. Severni “grigitiko” je posvećen Sv. Haralamposu. Hram ima pet ulaza, veliki glavni na zapadnoj strani i četiri druga koje vode u bočna krila. Crkva je posvećena Vaznesenju ali se unutar hrama nalazi ikona Bogorodice.

Golden Beach (Hrisi Amudia) je jedna od najlepših plaža na Tasosu

Mali put (oštro skretanje levo) neposredno pre ulaza u selo vodi prema moru, do sjajne plaže Hrisi Amos (ili Hrisi Akti odnosno Golden Beach koja je udaljena oko 5 km ), između rta Pirgos i ostrva Gramvusa. Ovo je jedna od najlepših plaža na ostrvu. Oni koji bi za naselje Skala Potamia skreću levo u centru sela. Priobalni deo sela (Skala Panagia) meštani danas uglavnom zovu Avlakia. Tu ćete naći taverne, kafiće i jedan od najbolje organizovanih kampova na ostrvu. U blizini antičkog bunara u selu i dalje stoje ruševine antičke građevine. Odatle polazi put koji vodi do rta Pirgos. Rt je dobio ime po tornju koji je Tasios Akiratos izgradio u 5. veku pre Hrista. Funkcionisao je kao svetionik, ali i kao Akiratosov grob. Ako nastavite uz more pored rta Pirgos doći ćete do rta Vati,  antičkog kamenoloma u Saliariu, a zatim nailazite na niz manjih uvala.

Iako je plaža uglavnom poznata kao Golden Beach možda ćete naići na znakove ili karte na kojima je obeležena kao Hrisi Amudia (zlatna obala na grčkom).

Naselje Skala Panagia je poznatije kao Golden beach. Od sela Panagia je udaljeno manje od 5 kilometara. Ovo nije naselje u pravom smislu te reči već turistički risort koji oživi kad počne sezona. Gradnja je počela pre dvadesetak godina zahvaljujući popularnosti pomenute plaže (Hrisi Amudia) koja je jedna od najboljih na Tasosu.

Duž plaže postoji dosta taverni i barova

Kako je oblast novijeg datuma i sve je izgrađeno u turističke svrhe, smeštajne jedince su veće i bolje nego u drugim poznatim letovalištima na ostrvu.

Izbor apartmana i soba je dobar a polako niču i hoteli. Takođe, u poređenju sa ostalim turističkim delovima Tasosa, zbog činjenice da se nalazi na istočnoj strani ostrva i u podnožju planine Ipsarion, klima u Skala Panagiji je vlažnija a broj sunčanih sati manji što i te kako prija tokom udarnih i toplih delova dana. Vetar stalno pirka a sunce zalazi relativno rano pa je popodne izuzetno prijatno.

Južni kraj plaže, bliže Skali Potamia je daleko najrazvijeniji za turizam s mnoštvom sadržaja sa stražnje strane, taverni i kafića. Ovaj deo je od belog peska, pun ležaljki i tu je takođe mala luka. Ovde nema prirodnog hlada.

Oko plaže ćete naći taverne, fast food restorane, super markete (najveći se nalazi na ulazu u mesto) internet kafe i rent a kar agencije. Mesto nije poznato po noćnom životu i provodu pa ga mlađi ljudi uglavnom zaobilaze i uglavnom pohode porodice. Plaža je organizovana i peščana, a voda plitka. Odlična stvar je laka dostupnost glavnog grada Limenasa (desetak minuta vožnje) i svih sadržaja.